Długofalowe konsekwencje stosowanie leków z grupy IPP

1. IPP powodują złe wchłanianie wapnia, żelaza i witaminy B12 w wyniku obniżenia kwasowości żołądka (Malfertheiner, 2007).

IPP powodują złe wchłanianie wapnia, ponieważ kwas żołądkowy jest wymagany do jego rozpuszczenia przed absorpcją (Recker, 1985).

2. IPP mogą prowadzić do podwójnego wzrostu częstości występowania zapalenia jelita grubego wywołanego przez Clostridium difficile.

Kwas żołądkowy stanowi naturalną barierę ochronną dla patogenów spożywanych wraz z pokarmem. Rola ta jest szczególnie podkreślana ze względu na pojawienie się hiperwirulentnego szczepu C. difficile, który jest wysoce zakaźny, powoduje ciężkie zapalenie jelita grubego, które czasami wymaga kolektomii (częściowe lub całkowite chirurgiczne usunięcie jelita grubego) i ma wskaźnik śmiertelności sięgający 20%.

Choroba ta jest częściej wynikiem ambulatoryjnego stosowania antybiotyków, które są przepisywane w nadmiernych ilościach (Dial, 2005). Uważa się, że rozwój lekooporności i zmiana flory jelitowej prowadzą do chorób układu pokarmowego.

3.Bakteryjny przerost żołądka i proksymalnego jelita cienkiego.

Długotrwałe hamowanie wydzielania kwasu żołądkowego przez PPI może prowadzić do przerostu flory bakteryjnej żołądka i bliższego jelita cienkiego. Odkrycie to wywołało duże zaniepokojenie wśród lekarzy i pacjentów stosujących PPI. U pacjentów z GERD leczonych PPI występuje zwiększona masa flory bakteryjnej w żołądku w porównaniu z tymi pacjentami, u których leczenie PPI zostało przerwane (Gregor, 2004).

Przerost flory bakteryjnej może nie tylko być źródłem zapalenia płuc spowodowanego ich kolonizacją, ale staje się czynnikiem wzmagającym zespół jelita drażliwego (IBS), które wymaga antybiotykoterapii w celu złagodzenia objawów choroby (Pimentel, 2007).

4.Bakteryjne zapalenie żołądka i jelit.

Kwas żołądkowy jest mechanizmem obronnym przed infekcjami żołądkowo-jelitowymi spowodowanymi przez bakterie spożywane wraz z pokarmem. Badania sugerują, że stosowanie leków supresyjnych wobec kwasu żołądkowego, może zwiększać ryzyko zakażenia przewodu pokarmowego (GE).

Naukowcy w Madrycie w Hiszpani stwierdzili, że niezależnie od czasu trwania leczenia, stosowanie PPI zwiększało ryzyko zakażenia przewodu pokarmowego w porównaniu z pacjentami nieprzyjmującymi tych leków (Garcia Rodriguez, 2007).

5. Zapalenie płuc u osób starszych: zwiększone ryzyko i gorsze rokowanie.

IPP mogą być szczególnie ryzykowne dla osób starszych. Zapalenie płuc jest głównym źródłem śmiertelności u dzieci i osób starszych oraz pacjentów z obniżoną odpornością, astmą lub przewlekłą obturacyjną chorobą płuc. Z powodu redukcji kwasu żołądkowego po 60 roku życia i zmniejszonej odpowiedzi immunologicznej, starsi pacjenci doświadczają bardziej poważnych stadiów choroby.

Badanie to wykazało efekt zależny od dawki PPI, ponieważ względne ryzyko zapalenia płuc było największe u osób przyjmujących więcej niż jedną dzienną dawkę PPI. IPP zwiększają ryzyko infekcji bakteryjnych poprzez zmniejszenie bakteriobójczej aktywności komórek odpornościowych (Zedtwitz-Liebenstein, 2002).

6. Ostre śródmiąższowe zapalenie nerek wywołane stosowaniem leków.

PPI są jedną z najczęstszych przyczyn ostrego śródmiąższowego zapalenia nerek (w niektórych przypadkach prowadzące do niewydolności nerek), co jest tajemnicą handlową, ponieważ większość gastroenterologów nie jest świadomych potencjalnego działania toksycznego PPI (Sierra, 2007).

7. Możliwe objawy sercowo-naczyniowe.

Na początku 2009 r. kanadyjscy naukowcy wykazali, że niektóre inhibitory pompy protonowej zmniejszają lub eliminują działanie przeciwpłytkowe klopidogrelu (Plavix) i zwiększają ryzyko drugiego zawału serca (Juurlink, 2009). Obecne stosowanie trzech inhibitorów pompy protonowej wiązało się z 27% wzrostem ryzyka kolejnego zawału serca.

8. Złamanie biodra.

Szczególnie niepokojące doniesienia z ostatnich lat podkreślają, że długotrwałe stosowanie PPI prowadzi do rozwoju złamania szyjki kości udowej (skorygowany iloraz szans 2,6) (Yang, 2006). Miliony osób stosowało te leki przez dłuższy czas. Biorąc pod uwagę, że osoby starsze mają zmniejszony klirens przez stosowanie omeprazolu, należy zachować ostrożność wobec tego powikłania, a skanowanie gęstości kości może być konieczne w celu wczesnego wykrycia osteoporozy wynikającej ze stosowania PPI.

9. Interakcje leków z grupy IPP z innymi lekami

Omeprazol wykazuje wiele interakcji z innymi lekami, ponieważ jest metabolizowany przez różne enzymy cytochromu p 450. Omeprazol jest jedynym PPI, który hamuje CYP2C19, tym samym zmniejsza szybkość wydalania disulfiramu, fenytoiny i innych leków.

Omeprazol zwiększa ekspresję CYP1A2, zwiększając w ten sposób szybkość wydalania imipraminy, niektórych leków przeciw psychotycznych, takryny i teofiliny. Dodatkowo omeprazol wchodzi w interakcje z warfaryną, diazepamem i cyklosporyną.

10. Wnioski

Stosowanie leków z grupy IPP wiąże się z ryzykiem wielu groźnych powikłań. Doniesienia naukowe (1) wskazują, że leki te są nadużywane i stanowią przyczynę wielu hospitalizacji i pogorszenia jakości życia.

Wykorzystanie naturalnych sposobów leczenia, m.in. modyfikacja diety i stylu życia oraz programy oczysczające daje skuteczne i długofalowe efekty.

Źródło:

1. Philpott, L. (2019). Proton pump inhibitors overuse: A burning issue. AJP: The Australian Journal of Pharmacy, 100(1190).