Anemia – leczenie, przyczyny, objawy

Anemia zwana również niedokrwistością, jest schorzeniem, które rozwija się, gdy ilość hemoglobiny lub transportującej ją zdrowych czerwonych krwinek jest obniżona.

Schorzenie to jest często powiązane z odczuwaniem osłabienia i zmęczenia. Przyczyną tych objawów jest to, że podczas występowania anemii, tkanki Twojego ciała nie otrzymują wystarczających ilości tlenu.

Anemia występuje w różnych wariantach, wliczając w to takie odmiany jak:

• Niedokrwistość z niedoboru żelaza, która jest najczęściej występującym typem anemii, pojawiającym się, kiedy w Twoim organizmie nie ma wystarczającej ilości żelaza, potrzebnego do powstawania hemoglobiny i zdrowych czerwonych krwinek

• Aplazja szpiku, będąca zaburzeniem, w trakcie którego szpik kostny, będący miękką tkanką zlokalizowaną we wnętrzu kości, nie produkuje odpowiedniej ilości funkcjonalnych komórek krwi. Z tego powodu, ten typ niedokrwistości jest czasami nazywany niewydolnością szpiku kostnego.

• Anemia sierpowata wywoływana przez dziedziczne zaburzenia w procesie prawidłowego powstawania czerwonych krwinek, objawiająca się niedostatkiem ich ilości oraz bólami zwanymi kryzysami sierpowatymi.

• Niedokrwistość złośliwa powodowana przez niedobory witaminy B12.Witamina B12 jest niezbędna do produkcji zdrowych czerwonych krwinek oraz utrzymywania prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. W tym typie anemii przeciwciała produkowane przez Twój organizm zaburzają wchłanianie witaminy B12, poprzez blokowanie działania czynnika Castle’a lub komórek okładzinowych żołądka.

• Niedokrwistość chorób przewlekłych, nazywana również niedokrwistością przewlekłego stanu zapalnego, jest uznawana za drugi najczęściej występujący rodzaj anemii, zaraz po niedokrwistości z niedoboru żelaza. Ten rodzaj niedokrwistości pojawia się w wyniku przewlekłego stanu chorobowego, wpływającego na zdolność Twojego ciała do produkcji prawidłowych czerwonych krwinek.

Leczenie anemii jest silnie uzależnione od jej przyczyn.

Niedokrwistości wywoływane nieodpowiednimi ilościami składników odżywczych takich jak żelazo, witamina B12 czy kwas foliowy, leczone są za pomocą odpowiednich suplementów diety. W niektórych przypadkach, kiedy wchłanianie witaminy B12 przez przewód pokarmowy jest zaburzone możliwe jest dostarczanie jej za pomocą zastrzyków.

Twój lekarz i dietetyk mogą przypisać Ci dietę zawierającą odpowiednie ilości witamin, minerałów oraz innych składników odżywczych. Stosowanie prawidłowej diety, może zapobiec nawrotowi tego typu niedokrwistości.

W przypadku występowania poważnej anemii, lekarze wykorzystują zastrzyki z erytropoetyną, zwiększającą produkcję czerwonych krwinek w szpiku kostnym. Jeżeli podczas trwania choroby dojdzie do krwawienia lub poziom hemoglobiny będzie bardzo niski, konieczna może być transfuzja krwi.

Osoby chore na niedokrwistość cechują się bladym kolorem skóry oraz często skarżą się na odczuwanie zimna, jednak mogą również doświadczać:

• zawrotów głowy lub dekoncentracji, szczególnie podczas wykonywania różnych aktywności np. podnoszenia się
• nietypowych zachcianek, takich jak potrzeba zjedzenia lodu, gliny czy ziemi
• problemów z koncentracją i zmęczenia
• zaparć

Niektóre rodzaje anemii mogą wywoływać stany zapalne języka sprawiając, że staje się gładki, połyskliwy, zaczerwieniony i często obolały.

W przypadku ciężkiej anemii, może dochodzić do omdleń lub występowania:

• łamliwych paznokci
• duszności
• bólu w klatce piersiowej

Podczas trwania ciężkiej niedokrwistości, ilość tlenu we krwi może być tak niska, że naraża chorego na zawał serca.

Jeżeli chorujesz na anemię, badania fizykalne mogą wykazać u Ciebie liczne objawy wliczając w to:

• wysokie lub niskie ciśnienie krwi
• blady kolor skóry
• żółtaczkę
• zwiększone tętno
• szmery sercowe
• powiększenie węzłów chłonnych
• powiększenie śledziony lub wątroby
• zanikowe zapalenie języka

Osoby z oznakami lub objawami anemii powinni skonsultować się z opieką medyczną, szczególnie w przypadku występowania bólu w klatce piersiowej lub omdleń.

Żelazo, witamina B12 i kwas foliowy dostarczane z pożywieniem są niezbędne do prawidłowego dojrzewania czerwonych krwinek. W normalnych warunkach od 0,8 do 1 procenta czerwonych krwinek jest wymienianych każdego dnia w ciele a ich przeciętna długość życia wynosi mniej więcej od 100 do 120 dni. Każdy proces negatywnie wpływający na balans pomiędzy produkcją a niszczeniem czerwonych krwinek może doprowadzić do niedokrwistości.

Przyczyny anemii są generalnie podzielone na te które zmniejszają produkcję czerwonych krwinek albo powodują ich nadmierne niszczenie.

Czynniki zmniejszające produkcję czerwonych krwinek

Do czynników które zmniejszają produkcję czerwonych krwinek, wywołując anemię można zaliczyć:

• nieprawidłową stymulację produkcji czerwonych krwinek przez hormon, erytropoetynę, która jest produkowana przez nerki
• nieodpowiednia ilość żelaza, witaminy B12 i kwasu foliowego przyjmowanego z jedzeniem
• niedoczynność tarczycy

Czynniki powodujące nadmierne niszczenie czerwonych krwinek

Do nadmiernego niszczenia krwinek najczęściej dochodzi na skutek krwotoku, którego przyczynami mogą być:

• endometrioza
• wypadki
• zmiany żołądkowo-jelitowe
• menstruacja
• urodzenie dziecka
• nadmierne krwawienie z macicy
• operacja
• marskość wątroby, wiążąca się z bliznowaceniem
• zwłóknienia lub tzw. tkanka bliznowata w obrębie szpiku kostnego
• hemoliza, będąca rozerwaniem czerwonych krwinek w wyniku stosowania niektórych leków lub niezgodności czynnika Rh krwi
• choroby wątroby lub śledziony
• choroby o podłożu genetycznym takie jak:
• niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej
• talasemia
• anemia sierpowata

W większości przypadków to niedobory żelaza są najczęstszą przyczyną pojawiania się anemii, odpowiadając za niemal połowę przypadków niedokrwistości. Niedostateczne ilość żelaza przyjmowanego z pokarmem stanowią jedno z najczęstszych zaburzeń związanych z odżywianiem na świecie.