Magnetoterapia – leczenie polem elektromagnetycznym

Podejście to szybko rozpowszechniło się w całej Europie (2). Pierwsza książka poświęcona magnetoterapii i jej wykorzystaniu w leczeniu 2700 pacjentów z 33 różnymi schorzeniami ukazała się w 1982 roku (3).

Obecnie liczne badania dowiodły, że wykorzystanie wybranych pól elektromagnetycznych o niskich częstotliwościach znajduje zastosowanie przy inicjowaniu procesów gojenia ran i złamań, leczeniu bólu czy terapii schorzeń takich jak stwardnienie rozsiane i choroba Parkinsona (4). Działania opisywane w badaniach poświęconych magnetoterapii mogą być uzyskane za pomocą statycznego i zmiennego (pulsującego) pola magnetycznego (5-8).

Spośród wielu metod aplikacji pola elektromagnetycznego jedną z najszerzej zbadanych i najskuteczniejszych klinicznie jest pulsacyjne pole elektromagnetyczne (PEMF – pulsed electromagnetic fields). Od momentu rejestracji przez FDA pierwszych urządzeń z technologią PEMF do terapii złamań, metoda ta była głównie stosowana w USA z ponad 80% skutecznością (2). Rozwój terapii wykorzystujących PEMF skutkował znaczącą ilością badań naukowych i klinicznych wskazujących, że PEMF wspomaga procesy kościozrostu, redukcji bólu, obrzęku, zapalenia, wspomaga perfuzję tkankową i stymuluje układ immunologiczny i dokrewny (2).

Z uwagi na to, że komórki zaangażowane w proces gojenia się ran są naładowane elektrycznie, pewne endogenne impulsy elektromagnetyczne mogą ułatwiać migrację tych komórek do strefy rany (9), tym samym przywracając fizjologiczne warunki elektrostatyki i metabolizmu. Ponieważ głównym celem wszystkich terapii jest przywrócenie normalnej funkcji organizmu, metody terapeutyczne z użyciem impulsów elektrycznych, magnetycznych lub elektromagnetycznych wydają się odpowiednie do zrekompensowania impulsów powstałych wskutek urazu. Zabiegi PEMF okazały się równie korzystne w leczeniu przewlekłego bólu związanego z urazem tkanki miękkiej (chrzęstnej, ścięgna, więzadeł, kości) oraz uszkodzeniem tkanki miękkiej stawów (4,10,11).

Wiele randomizowanych badań klinicznych z użyciem PEMF na tkankę miękką oraz stawy wykazuje, że magnetoterapia jest skuteczna w przyspieszeniu gojenia urazów skóry, tkanek miękkich, jak również w leczeniu objawowym pacjentów z chorobą zwyrodnieniową oraz innymi schorzeniami stawów (12-18).

Obecnie istnieje wiele danych in-vitro i in-vivo uzyskanych w badaniach laboratoryjnych i obserwacjach klinicznych wskazujących, iż zmienne w czasie pola magnetyczne o różnej konfiguracji mogą dawać korzystne rezultaty w wypadku leczenia bólu przewlekłego i ostrego, przewlekłych ran oraz trudno gojących się urazów kości (19).

Literatura:

1. Gilbert, W. (1600). De Magnete. Translated by P. F. Mottelay. New York: Dover Publications, 1893.
2. Marko S. Markov (2007) Expanding Use of Pulsed Electromagnetic Field Therapies, Electromagnetic Biology and Medicine, 26:3, 257-274, DOI: 10.1080/15368370701580806
3. Todorov, N. (1982). Magnetotherapy. Sofia: Meditzina i Physcultura Publishing House.
4. Rosch, P., Markov, M. (2004). Bioelectromagnetic Medicine. New York: Marcel Dekker.
5. Ayrapetyan, S., Markov, M., eds. (2006). Bioelectromagnetics: Current Concepts. Stuttgart: Springer.
6. Barnes, F., Greenebaum, B., eds. (2006). Handbook of Biological Effects of Electromagnetic Fields. 3rd ed. Boca Raton FL: CRC Press.
7. Gardner, S. E., Frantz, R. A., Schmidt, F. L. (1999). Effect of electrical stimulation on chronic wound healing: a meta-analysis. Wound Rep. Regen. 7:495–503.
8. Ojingwa, J. C., Isseroff, R. R. (2003). Electrical stimulation of wound healing. J. Invest. Derm. 121:1–12.
9. Lee, R. C., Canaday, D. J., Doong, H. (1993). A review of the biophysical basis for the clinical application of electric fields in soft-tissue repair. J. Burn. Care. Rehabil. 14:319–335.
10. Hazlewood, C. F., Markov, M. S. (2006). Magnetic fields for relief of myofascial and/or low back pain through trigger points. In: Kostarakis, P., ed. Proceedings of Forth International Workshop Biological Effects of Electromagnetic Fields. Crete, 16–20 October, pp. 475–483.
11. Harden, N., Ramble, T., et al. (2007). Prospective, randomized, single-blind, sham treatment controlled study of the safety and efficacy of an electromagnetic field device for the treatment of chronic low back pain: a pilot study. Pain Practice (in press).
12. Canedo-Dorantes, L., Garcia-Cantu, R., et al. (2002). Healing of chronic arterial and venous leg ulcers with systemic electromagnetic fields. Arch. Med. Res. 33:281–289.
13. Comorosan, S., Vasilco, R., et al. (1993). The effect of Diapulse therapy on the healing of decubitus ulcer. Rom. J. Physiol. 30:41–45.
14. Ieran, M., Zaffuto, S., et al. (1990). Effect of low frequency electromagnetic fields on skin ulcers of venous origin in humans: a double blind study. J. Orthop. Res. 8:276–282.
15. Itoh, M., Montemayor, J. S. Jr., et al. (1991). Accelerated wound healing of pressure ulcers by pulsed high peak power electromagnetic energy (Diapulse). Decubitus 4:24–25, 29–34.
16. Seaborne, D., Quirion-DeGirardi, C., Rousseau, M. (1996). The treatment of pressure sores using pulsed electromagnetic energy (PEME). Physiotherapy Canada 48:131–137.
17. Pilla, A. A., Martin, D. E., et al. (1996). Effect of pulsed radiofrequency therapy on edema from grades I and II ankle sprains: a placebo controlled, randomized, multi-site, double-blind clinical study. J. Athl. Train. S31:53.
18. Ryaby, J. T. (1998). Clinical effects of electromagnetic and electric fields on fracture healing. Clin. Orthop. 355(suppl):205–215.
19. Pilla, A. A. (2006). Mechanisms and therapeutic applications of time-varying and static magnetic fields. In: Barnes, F., Greenebaum, B., eds. Handbook of Biological Effects of Electromagnetic Fields. 3rd ed. Boca Raton, FL: CRC Press.