Migrena – objawy, przyczyny, leczenie

Migreny to silne, upośledzające funkcjonowanie bóle głowy, które dotykają około 37 milionów mężczyzn, kobiet i dzieci w Stanach Zjednoczonych. Ten rodzaj bólu głowy może trwać godzinami, a nawet do trzech dni, jeśli nie jest leczony.

Na szczęście, odkąd w latach 90. wprowadzono leki specjalnie ukierunkowane na ból migrenowy leczenie migren znacznie się poprawiło. Chociaż znalezienie odpowiedniego leku dla każdego pacjenta może być długim procesem, to zapobiega on później skutecznie bólom głowy .

Częstotliwość i nasilenie ataków można zmniejszyć dzięki podejściu integracyjnemu, które łączy to, co najlepsze w leczeniu konwencjonalnym oraz opartymi na dowodach naukowych metodami naturalnymi.

Migrena klasyczna to jednostronny, silny, pulsujący ból głowy, któremu mogą towarzyszyć nudności, wymioty oraz wrażliwość na światło i dźwięk.

Osoby dotknięte chorobą mogą mieć przeczucia lub tak zwane „prodromy” przed wystąpieniem migreny, które mogą rozpocząć się kilka godzin, dzień lub nawet dwa przed rozpoczęciem bólów głowy. Chociaż zapowiadają migrenę, nie są uważane za aury (zmiany wzrokowe i czuciowe poprzedzające ból głowy). Uczucie uniesienia lub przypływu energii, łaknienie węglowodanów, nadmierny głód lub pragnienie, oraz nadmierna senność, drażliwość lub depresja to niektóre przykłady tych przeczuć.

Po rozpoczęciu migreny, ból głowy nasila się przy aktywności fizycznej i zwykle przeszkadza w normalnym funkcjonowaniu. Częstotliwość i intensywność migreny są róże u poszczególnych osób. Bóle głowy mogą występować od raz lub dwa razy w roku do kilku razy w miesiącu.

Dokładna przyczyna migreny nie jest w pełni znana, ponieważ w miejscu gdzie odczuwany jest ból głowy nie występują nerwy. Ból oraz dyskomfort wynikający z migren wynikają z gwałtownego rozszerzenia i ewentualnego zapalenia naczyń krwionośnych w głowie.

Niektórzy badacze uważają, że migreny pochodzą od zmian funkcjonalnych w nerwie trójdzielnym, jednym z nerwów czaszkowych, w którym mieści się główna ścieżka bólu. Inni uważają, że te bóle głowy wynikają z zaburzonej równowagi w neuroprzekaźniku – serotoninie, który reguluje sygnały bólowe przekazywane przez nerw trójdzielny.

Na niestabilność naczyniową, która jest bezpośrednią przyczyną migreny, wpływa wiele czynników. Na przykład, nadwrażliwość na żywność może być przyczyną – niektóre produkty spożywcze wyzwalają bóle migrenowe. Wahania hormonalne mogą być także czynnikiem wpływającym na występowanie migren u kobiet. Podczas gdy ciąża ma tendencję do zapobiegania migrenom, tabletki antykoncepcyjne mogą je nasilać. Stres oraz podatność genetyczna mogą zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia bólów migrenowych.

Typowymi produktami żywnościowymi które nasilają migreny są dojrzewające sery i przetworzone mięsa (szczególnie pepperoni i hot-dogi), orzeszki ziemne, chleb i krakersy zawierające ser, jak również wszelkie sery o wyrazistym smaku, bób, groch i soczewica, jak również napoje zawierające kofeinę i czekoladę. Kolejnym produktem jest wino, głównie czerwone. Sfermentowana żywność, w tym sos sojowy i miso, a także sardynki, anchois i marynowane śledzie mogą być także czynnikiem nasilającym migreny. Inne pokarmy to awokado, banany, owoce cytrusowe, figi, rodzynki, czerwone śliwki i maliny.

Dodatki do żywności, które mogą być przyczyną migren to azotany i azotyny (w przetworzonych mięsach), żółte barwniki spożywcze i glutaminian sodu (MSG), stosowany w przetworzonej żywności, a także w chińskich daniach oraz sosie sojowym.

Do czynników wywołujących migrenę, które nie są związane z żywnością, należą: zmęczenie, brak snu (lub zbyt długi sen), nieregularne spożywanie posiłków, zmiany ciśnienia barometrycznego i zmiany wysokości. Silne zapachy, takie jak farba, benzyna lub ciężkie perfumy, a także jasne, migające światła mogą również wywołać migrenę.

Nowe badania przeprowadzone we Włoszech wykazały, że w przypadku osób otyłych cierpiących na migrenę, utrata wagi wpływa na zmniejszenie ich częstotliwości, nasilenia bólu i trudności związanych z migrenami, a także czasu trwania ataków. Wyniki te pochodzą z analizy 10 badań na grupie 473 pacjentów przeprowadzonych przez naukowców z włoskiego Uniwersytetu w Padwie. Stopień otyłości na początku lub ilość utraconej wagi nie miały wpływu na poprawę.

Niektóre leki mogą pomóc zmniejszyć częstotliwość, nasilenie i czas trwania migreny. Należą do nich beta-blokery, blokery kanału wapniowego i inne leki na nadciśnie, które mogą pomóc w regulacji napięcia związanego z naczyniami krwionośnymi. Leki te mogą również zwiększyć skuteczność innych leków stosowanych w celu złagodzenia migreny. Niektóre leki przeciwdepresyjne mogą pomóc w zapobieganiu migrenom, podobnie jak leki przeciwpadaczkowe – Depakote, Neurontin i Topamax. 

Skutki uboczne mogą obejmować zawroty głowy, senność, światłowstręt, problemy żołądkowe i przyrost masy ciała lub nawet jej utratę (w przypadku Topamaxu). Jeśli migreny nie są dostatecznie leczone lub jeśli nadchodzi przewidywalny, ale niemożliwy do uniknięcia bodziec, lekarze mogą zalecić codzienne przyjmowanie leków zapobiegawczych.

Akupunktura może być pomocna w zmniejszeniu częstotliwości migren bez aury. Badanie przeprowadzone w Chinach, opublikowane w czasopiśmie JAMA Internal Medicine w kwietniu 2017 r. wykazało, że w przypadku wykonywania przez licencjonowanych akupunkturzystów po co najmniej pięcioletnim cyklu kształcenia oraz co najmniej czterema latami doświadczenia klinicznego, akupunktura doprowadziła do spadku średniej liczby migren z 4,8 miesięcznie do 3 miesięcznie, 20 tygodni po otrzymaniu pięciu zabiegów akupunktury tygodniowo.

Niesteroidowe leki przeciwzapalne, takie jak aspiryna i ibuprofen, są uważane za leki pierwszego rzutu w leczeniu migreny. Niektóre leki bez recepty przeznaczone dla osób cierpiących na migrenę zawierają te związki w połączeniu z acetaminofenem i kofeiną. Mogą one być skuteczne w przypadku łagodnych lub przejściowych bólów głowy, ale jeśli są przyjmowane często lub przez długi czas, mogą prowadzić do wrzodów, krwawienia z przewodu pokarmowego i „bólów głowy z odbicia” – ból głowy tak samo uciążliwy lub nawet silniejszy, który rozwija się po odstawieniu leków.

Istnieje wiele leków na receptę, które stosowane są w celu złagodzenia objawów lub zapobiegania migrenom. Tryptany są bardzo skuteczne, gdy są przyjmowane na początku ataku. Występują w postaci tabletek, ale są również dostępne w postaci aerozolu do nosa i w formie zastrzyków. Tryptany są zalecanymi lekami w leczeniu ciężkich migren, ale wykazują one działania niepożądane, których nie należy lekceważyć, szczególnie u pacjentów, które już mają choroby serca lub wysokie ciśnienie krwi.

Tryptany powodują kurczenie się naczyń krwionośnych, co przeciwdziała ich rozszerzaniu, które powoduje ból. Efekty uboczne mogą obejmować nudności, zawroty głowy i osłabienie mięśni. Rzadko, u osób bardziej narażonych mogą wystąpić  zawał serca i udar, jeśli naczynia krwionośne zbyt mocno się zwężają. Do czasu ustalenia reakcji organizmu na tryptany, ważne jest, aby być pod ścisłym nadzorem lekarza podczas stosowania tych leków.

Ergotamina, w połączeniu z kofeiną, jest stosowana do zapobiegania i leczenia migren od ponad 60 lat. Preparaty te działają poprzez zwężanie naczyń krwionośnych zapobiegając migrenowym bólom głowy. Choć są tańsze i posiadają mniej skutków ubocznych niż tryptany, nie są tak skuteczne.

W 2018 roku FDA zatwierdziła stymulator nerwu błędnego do stosowania w leczeniu migren u dorosłych. Umieszcza się go nad nerwem błędnym w obrębie szyi w ciągu 20 minut od wystąpienia bólu. Badania wykazały, że jest on skuteczny w zwalczaniu objawów migrenowych.

W styczniu 2019 roku FDA zatwierdziła TOSYMRA, spray do nosa jako środek pomocny w leczeniu migren z lub bez aury u dorosłych. W jednym z badań, które doprowadziły do zatwierdzenia produktu, 43,8 procent uczestników było wolnych od bólu dwie godziny po użyciu sprayu, a inne objawy, w tym nudności i wrażliwość na dźwięk i światło, ustąpiły wśród 70,7 procent z nich.

Leki przeciw nudnościom są również powszechnie stosowane w połączeniu z innymi metodami leczenia, a leki łączące uspokajający butalbital z aspiryną lub acetaminofenem były w przeszłości stosowane w leczeniu ataków migreny. Niektóre z tych kombinacji  substancji leczniczych zawierają kofeinę. Leki te stwarzają duże ryzyko wystąpienia „bólów głowy z odbicia” oraz objawów odstawienia i nie powinny być stosowane często.

Ponadto leki zawierające środki odurzające, takie jak kodeina i hydrokodon, są często stosowane w leczeniu silnego bólu migrenowego (często w nagłych przypadkach lub gdy organizm pacjenta nie toleruje tryptanów lub ergotamin). Leki te są uzależniające, mogą powodować „bóle głowy z odbicia”, dlatego powinny być stosowane tylko w ostateczności.

Dieta i detoks holistyczny <- SPRAWDŹ

Wyeliminowanie spożycia kawy (również kawy bezkofeinowej), a także wszystkich innych źródeł kofeiny oraz leków bez i na receptę, które ją zawierają. Po całkowitym wyeliminowaniu kofeiny, sugeruje się spróbować kawy jako doraźnego leczenia migreny – jedną lub dwie filiżanki mocnej kawy przy pierwszych oznakach ataku, a następnie odpoczynek w ciemnym, cichym pomieszczeniu.

Warto zidentyfikować i wyeliminować produkty spożywcze, które mogą być czynnikami wyzwalającymi migrenę, a także unikać wszystkich sztucznych słodzików, w tym aspartam (NutraSweet i Equal).

Sugeruje się również zastosowanie zioła butterbur (lepiężnik różowy) jako środek zapobiegjący migrenie. Ta roślina (Petasites hybridus), pochodząca z Europy, północnej Afryki i południowo-zachodniej Azji została przebadana klinicznie. Wyniki badania opublikowane w maju 2000 w czasopiśmie Headache wykazały, że wyciąg z korzenia lepiężnika różowego znacznie zmniejszył częstotliwość ataków migreny wśród 58 pacjentów uczestniczących. Jeśli pacjent zdecyduje się spróbować, powinien unikać spożywania surowego zioła, które może zawierać toksyczne alkaloidy pirolizydynowe (PAs). Zamiast tego można stosować wolne od PA ekstrakty z ziół butterbur tak, aby zawierały minimum 7,5 mg petazyny i izopetazyny. Dawkowanie dla dorosłych wynosi od 50-100 mg dwa razy dziennie z posiłkami. Efekty uboczne w przypadku stosowania tych ziół występują rzadko.

Inną opcją niekonwencjonalnego leczenia jest koenzym Q10 (CoQ10). Badanie opublikowane w 2005 roku wykazało, że CoQ10 był lepszy od placebo w zapobieganiu migren. Naukowcy przetestowali CoQ10 w grupie 43 pacjentów, z których około połowa otrzymała placebo. Spośród pacjentów, którzy przyjmowali CoQ10, 50 procent zgłosiło znacznie zmniejszoną częstotliwość migren w porównaniu do zaledwie 14 procent osób, które przyjmowały placebo. Dawka CoQ10 w badaniu wynosiła 100 mg, którą przyjmowano trzy razy dziennie.

Witamina B2 (ryboflawina) i magnez mogą być także pomocne w walce z objawami migreny. Zalecana dawka ryboflawiny to 400 mg dziennie, ponieważ jest to tak duża dawka, może być ona przepisywana wyłącznie przez lekarza. W przypadku magnezu warto zacząć od 200 mg dwa razy dziennie i w razie potrzeby zwiększyć do 400 mg dwa razy dziennie, a w przypadku cytrynianu, glukonianu lub chelatów, od 100 mg dziennie.